Giá trị của lồng tiếng và phụ đề trong ngành điện ảnh

Bong Joon Ho Parasite, một bộ phim kinh dị, bi hài kịch, của Hàn Quốc có nội dung về một gia đình Hàn Quốc bất chấp các chuẩn mực xã hội, đã làm nên lịch sử khi trở thành bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên giành giải Phim hay nhất tại Lễ trao giải Oscar 2020. Toàn bộ kịch bản của Parasite đều bằng tiếng Hàn, vì vậy cần có bản dịch phụ đề cho những người xem không biết tiếng Hàn — một phương pháp không được ưa chuộng ở những cộng đồng nói tiếng Anh. Mặc dù vậy, Parasite đã trở thành bộ phim ngoại đầu tiên trong lịch sử ngành giành được giải thưởng đáng mơ ước và mang về hơn 35 triệu đô la Mỹ. Buổi lễ trao giải này đã bác bỏ quan điểm cho rằng khán giả nói tiếng Anh không có thiện cảm với các bộ phim nước ngoài có phụ đề tiếng Anh. Cuộc tranh cãi về phụ đề từ lâu đã ngăn cản các nhà làm phim tìm kiếm thành công trên thị trường quốc tế và vượt qua ranh giới ngôn ngữ, văn hóa.

Một thành phần quan trọng của việc bản địa hóa video hoặc phim là dịch phụ đề. Phụ đề chi tiết, đôi khi được gọi là “phụ đề,” cho phép người xem đọc văn bản kịch bản phim và thường được coi là chỉ dành cho người khiếm thính. Việc bật phụ đề ngày càng trở nên phổ biến khi khán giả ngày càng chú ý đến những bộ phim như Parasite, đang định hình lại Hollywood. Tuy nhiên, bản dịch phụ đề đòi hỏi nhiều thứ hơn là sự tinh ranh về ngôn ngữ hoặc thậm chí là trình độ dịch thuật. Người làm phụ đề phải ưu tiên nhiệm vụ dịch thuật,. trong khi vẫn mô tả chính xác các khía cạnh ngôn ngữ và văn hóa của bản gốc.

Văn bản phải đơn giản để đọc và phụ đề phải được cung cấp một cách rõ ràng. Phụ đề phải có số lượng ký tự phù hợp trên một dòng vì người xem trưởng thành thường đọc 15–17 ký tự mỗi giây. Số lượng dòng phụ đề tối đa trong phim tiếng nước ngoài là hai dòng, và để phụ đề hoạt động tốt nhất, người làm phụ đề phải nắm bắt mạch truyện, cảm xúc nhân vật, tuổi tác và tính cách. Các đạo diễn thường gặp khó khăn trong việc bản địa hóa phim vì nó đòi hỏi nhiều nhân sự và nhiều mối quan tâm trong doanh nghiệp.

Cuộc tranh luận “phụ đề” hay “lồng tiếng” đã có từ lâu. Cuộc tranh cãi xung quanh việc phụ đề (sub), hay lồng tiếng (dub) trong lĩnh vực phim ảnh, đã kéo dài một thời gian, và sự nổi tiếng của Parasite đã đưa cuộc tranh cãi này trở lại vị trí hàng đầu. Lồng tiếng là người biểu diễn đọc bản dịch của kịch bản gốc, để tiếp thị phim trên thị trường quốc tế. Những người ủng hộ lồng tiếng cho rằng phụ đề khó đọc và việc lồng tiếng vẫn giữ được trải nghiệm điện ảnh bằng cách nắm bắt chính xác diễn ngôn phức tạp của kịch bản thông qua thuyết minh bản địa hóa mà không có giới hạn thời gian. Tuy nhiên, những người ủng hộ phụ đề cho rằng chiến lược dịch phụ đề cho phép người xem đánh giá đầy đủ hiệu suất điện ảnh của một diễn viên. Ngược lại, các diễn viên lồng tiếng có thể diễn giải không chính xác giai điệu của một cảnh và làm mất tác động cảm xúc tổng thể của người xem. Hơn nữa, việc lồng tiếng sẽ kéo dài lịch trình sản xuất trong khi phụ đề thường ít tốn kém hơn, dễ phân phối và dễ tiếp cận với người xem trên khắp thế giới.

Gần đây, dịch vụ phát trực tuyến video và phim đã trở nên phổ biến đối với người tiêu dùng trên toàn thế giới. Thông qua phụ đề và lồng tiếng chuẩn xác, bản địa hóa video là điều cần thiết cho sự tiến bộ khả năng đọc hiểu ngôn ngữ trên toàn cầu. Theo ước tính, 200 triệu người Ấn Độ đã cải thiện khả năng đọc của họ nhờ phụ đề. Nhu cầu về diễn viên lồng tiếng cho phim cũng tăng cao và một số thị trường – như Pháp – rất ưa chuộng các sản phẩm nói lồng tiếng Pháp.

Tóm lại, không thể phủ nhận tầm quan trọng của việc bản địa hóa video đối với ngành công nghiệp điện ảnh thông qua lồng tiếng hoặc phụ đề. Thị hiếu văn hóa có ảnh hưởng đáng kể trong việc quyết định sự thành công của công cụ bản địa hóa được sử dụng (phụ đề hay lồng tiếng).